Foto: Erik Peek 

Oorsprong van terugspeeltheater

Ontstaansgeschiedenis

Hoe is terugspeeltheater, wereldwijd bekend onder de naam ‘Playback Theatre’ ontstaan? Daarvoor reizen we terug in de tijd naar New London, Connecticut U.S.A. in het jaar 1974.

Het echtpaar Jonathan Fox en Jo Salas ontwikkelt naar aanleiding van een schoolvoorstelling het idee voor geïmproviseerd theater, dat bestaat uit een mengeling van eigen verhalen en ervaringen, thema’s en rituelen. Jonathan, die een opleiding heeft gevolgd in psychodrama, vraagt verschillende mensen, die ook ervaring hebben met deze therapeutische vorm van drama, om mee te spelen en bij te dragen aan de ontwikkeling van deze nieuwe vorm. Jo Salas zorgt voor de muzikale begeleiding tijdens deze experimentele voorstellingen, die op talrijke plaatsen in de Verenigde Staten gespeeld worden.

Langzaam maar zeker ontstaat een bijzondere vorm van theater, die berust op een aantal grondbeginselen. Allereerst wordt er van uit gegaan dat het persoonlijke verhaal of de eigen belevenis het waard is om gehoord te worden en om vertaald te worden in kunst. Het kan anderen raken en inspireren. Daarnaast is het echtpaar van mening dat ‘effectieve artistieke expressie’ niet uitsluitend is weggelegd voor professionele performers, maar dat een ieder in staat iets tot het creëren van iets moois dat anderen kan raken. Tenslotte beschouwen ze het delen van verhalen als essentieel en van wezenlijk belang. Het geeft richting en zin aan het leven en voorziet in de onsterfelijke behoefte tot verbinding er verbroedering. En zo wordt ‘Playback Theatre’ geboren; een persoonlijke, laagdrempelige, bescheiden en toegankelijke vorm van geïmproviseerd theater.

(Bron: Improvising Real Life – personal story in Playback Theatre by Jo Salas)

Terugspeeltheater in de wereld

Inmiddels wordt Playback Theatre (in Nederland ‘terugspeeltheater’ genoemd) in meer dan 50(!) landen ter wereld beoefend. Er zijn verschillende professionele opleidingen en de internationale gezelschappen blijven elkaar scholen en inspireren middels seminars en ‘gatherings’, die over de hele wereld worden georganiseerd.  
Voor meer informatie over terugspeeltheater in de wereld:
www.playbacknet.org
www.playbackcentre.org